11 apr 2024
Caitlin Dijkstra (FC Twente), Daphne van Domselaar (Aston Villa), Esmee Brugts (FC Barcelona), Kerstin Casparij (Manchester City)… Zomaar vier namen van de steeds groter wordende groep speelsters die onder zijn vleugels doorstroomden van Jong Oranje naar de OranjeLeeuwinnen. Jong Oranje-coach Stefan Hoogsteder (39) nam afgelopen maandag, na vijf jaar, afscheid van zijn speelsters en de technische staf. ‘Jong Oranje is de vijver geworden waaruit bondscoach Andries Jonker vist.’
In het restaurant van het Van der Valk Hotel in Sassenheim scrolt Stefan Hoogsteder op zijn laptop door de meest recente selectie van de OranjeLeeuwinnen heen. Zijn ogen beginnen te twinkelen. Hardop telt hij het aantal speelsters dat hij in Jong Oranje onder zijn hoede heeft gehad. Hij komt uit op twaalf.
‘Jill Baijings… Esmee Brugts… Kerstin Casparij… Caitlin Dijkstra… Chasity Grant… Gwyneth Hendriks…’, begint hij zijn opsomming waaraan maar geen einde lijkt te komen. ‘Daniëlle de Jong… Romée Leuchter… Nina Nijstad… Marisa Olislagers… Katja Snoeijs… Lynn Wilms…’ Vervolgens wijst hij op zijn scherm de naam aan van Wieke Kaptein (18), het toptalent van FC Twente. ‘En zij heeft Jong Oranje nota bene overgeslagen. Anders had zij ook nog meegeteld.’
Het is maandagmiddag iets voor drieën. Over een paar uur komt er een einde aan zijn laatste samenzijn met de speelsters van Jong Oranje. Deze avond coacht hij op het complex van amateurclub Quick Boys zijn laatste wedstrijd als coach van Jong Oranje, een oefenduel tegen Jong België dat Nederland met 3-1 zal winnen. Van meerdere speelsters die hij onder zijn hoede heeft gehad en die nu uitkomen voor de OranjeLeeuwinnen, heeft hij voor deze gelegenheid een appje ontvangen. Glimlachend zegt hij: ‘Ik heb geantwoord dat ze mij een prachtig afscheidscadeau hebben gegeven door hier niet aanwezig te zijn.’
Anno 2024 is het haast niet meer voor te stellen, maar vijf jaar geleden bestond Jong Oranje nog helemaal niet. Destijds was het hoogste nationale jeugdelftal Oranje Onder 19. Speelsters tussen de 19 en 23 jaar die de potentie hadden om aan te sluiten bij de OranjeLeeuwinnen, maar die daar op dat moment nog niet rijp voor waren, vielen tussen wal en schip. Om hen een extra podium te bieden waarop zij zich verder kunnen ontwikkelen én om het gat met de OranjeLeeuwinnen te verkleinen, blies de KNVB in 2019 Jong Oranje in het leven.
In de zoektocht naar een coach kwam de KNVB uit bij hem. Voor het grote publiek is Hoogsteder misschien niet de allerbekendste naam, maar hij is wel iemand die in het vrouwenvoetbal zijn sporen al ruimschoots verdiende, bij FC Twente. Hij was vanaf 2007 de allereerste hoofd jeugdopleidingen van de vrouwentak van de Enschedese club. Ook was hij in 2006 en 2012 assistent-trainer bij de vrouwen van FC Twente. Over het aanbod van de KNVB om coach van Jong Oranje te worden, hoefde hij niet lang na te denken. Hij zegde zijn contract als trainer van amateurclub UDI’19 in Uden en zijn baan als lichamelijk docent op. ‘Ik had er heel veel zin in om Jong Oranje van de grond af op te gaan bouwen.’
Eén van de eerste dingen waarmee hij aan de slag ging, was het neerzetten van een structureel en inhoudelijk sterk programma voor Jong Oranje. ‘Ik trof een groep speelsters aan die sinds hun afscheid van Oranje Onder 19 geen jeugdinterlands meer hadden gespeeld, maar die wel de potentie hadden om het Nederlands elftal te halen. Zaak was vooral om hen uit te dagen door op internationaal niveau wedstrijden te gaan spelen. Ook de programmering hebben we de laatste jaren doorontwikkeld. Zo zijn we gaan deelnemen aan een vriendschappelijke competitie, waarin we tegen Europese toplanden spelen, zoals Spanje, Engeland, Frankrijk, Zweden, Noorwegen, België, Italië en Portugal.’
Nederland eindigde in deze vriendschappelijke competitie door de overwinning op België op de eerste plaats. ‘Ook hebben we sindsdien een enorme slag geslagen in het aantal dagen dat we met elkaar optrekken. Het eerste jaar speelden we in Zweden twee wedstrijden binnen drie dagen, waarna we direct weer naar huis gingen. Nu duurt een interlandperiode altijd acht dagen. Bovendien hebben we er daar elk jaar vijf van. Wat dat betreft hebben we als technische staf nu veel meer tijd om aan onze vaste speelwijze te werken.’
Een andere knop waaraan hij draaide, was het inbouwen van die vaste speelwijze. Iets dat hij vanuit zijn ándere rol die hij sinds 2019 bij de KNVB bekleedt, die van manager nationale jeugdteams vrouwen, ook liet doorvoeren in Oranje Onder 19, Onder 17, Onder 16 en Onder 15.
Hoogsteder: ‘Zowel aanvallend als verdedigend vraagt de speelwijze soms iets van speelsters dat buiten hun comfortzone ligt. Toch kiezen we daar bewust voor, om te zien of ze ertoe in staat zijn. Om een voorbeeld te geven: op dit niveau moet een centrale verdediger één op één kunnen spelen met vijftig meter in haar rug. Niet alleen tegen kleine landen, maar ook tegen toplanden, zoals Spanje en Frankrijk. Een rechtsback moet ook in het middenveld kunnen spelen. Een rechtsbuiten net zo goed. Het voetbal van nu en van de toekomst vraagt daar om. Blijken ze dat te kunnen, dan zegt dat iets over hun kansen om door te stromen naar het Nederlands elftal.’
Het resultaat van zijn aanpak mag er zijn. Voor de onlangs gespeelde EK-kwalificatiewedstrijden van de OranjeLeeuwinnen, tegen Italië en Noorwegen, haalde bondscoach Andries Jonker vier speelsters van Jong Oranje bij de selectie: Gwyneth Hendriks (PSV), Nina Nijstad (PSV), Daniëlle de Jong (FC Twente) en Chasity Grant (Ajax). Hoogsteder: ‘Waar Jong Oranje vijf jaar geleden nog niet eens bestond, is het inmiddels de vijver geworden waaruit Andries Jonker vist.’
Volgens Hoogsteder speelde ook de Azerion Vrouwen Eredivisie daar een belangrijke rol in. Slechts twee van de 21 speelsters van de huidige selectie van Jong Oranje – Fenna Kalma (VfL Wolfsburg) en Chanté Dompig (AC Milan) – voetballen in het buitenland. De andere negentien spelen nog altijd in Nederland.
Hoogsteder: ‘Dus is het belangrijk dat ze hier wedstrijden op hoog niveau spelen. Daarom ben ik erg blij met de Azerion Vrouwen Eredivisie. Vergeleken met sommige andere landen is de competitive balance in Nederland helemaal niet zo verkeerd. Bovendien groeit de competitie nog steeds en bereikt het een steeds hoger niveau. Ook Jong Oranje, en later dus ook het Nederlands elftal, kan daar op een gegeven moment de vruchten van plukken.’
Na zijn dienstverband van vijf jaar kan de conclusie wel worden getrokken dat de structuur van Jong Oranje staat als een huis. Het moment is aangebroken dat Hoogsteder met een gerust hart het stokje kan overdragen. Olivier Amelink, de huidige trainer van PEC Zwolle, volgt hem op. Gelukkig voor de KNVB gaan de kennis en expertise van Hoogsteder niet verloren. Per 1 juli begint hij aan zijn nieuwe klus. Binnen de KNVB gaat hij aan de slag als manager top meiden- en vrouwenvoetbal.
Vanuit die rol zal hij zich onder andere nadrukkelijker richten op de doorontwikkeling van de top van het meiden- en vrouwenvoetbal in Nederland. Bedoeling is onder meer dat hij clubs uit de Azerion Vrouwen Eredivisie en de Eerste Divisie gaat bijstaan met voetbaltechnische vraagstukken, en dat hij hen nog meer met elkaar gaat verbinden.
‘Clubs kunnen bijvoorbeeld bij de KNVB aankloppen met vragen over hoe ze hun topsportprogramma of hun jeugdopleiding zo optimaal mogelijk kunnen inrichten. Vanuit mijn nieuwe functie zal ik proberen hen daarin zo goed mogelijk te begeleiden. Maar ik zeg niet dat ik alle wijsheid in pacht heb. In eerste instantie is het goed om te kijken of we van elkaar kunnen leren.’
‘Ongetwijfeld zijn er ook buitenlandse clubs of coaches die een bijzondere aanpak hebben waarvan wij in Nederland iets kunnen leren. Ik zal bijvoorbeeld proberen te regelen dat we daarmee in contact komen. Of dat die personen naar Nederland toekomen om hier een presentatie te geven. Zolang we onze kennis en expertise maar onderling met elkaar kunnen delen’, vertelt Hoogsteder, die daarnaast verantwoordelijk blijft voor de nationale jeugdteams van de meiden- en vrouwenlijn.
Omdat zijn functie manager top meiden- en vrouwenvoetbal nieuw is, kruipt hij opnieuw in de rol van pionier. Zoals dat ook het geval was toen hij werd aangesteld als coach van Jong Oranje. En eerder als hoofd jeugdopleidingen van FC Twente. ‘Dat is ook de reden waarom ik zo enthousiast word van deze baan. Pionieren zit in mijn bloed. Ik kan niet wachten om aan de slag te gaan en de functie zo goed mogelijk proberen in te vullen. Maar één ding weet ik zeker. De speelsters en de stafleden van Jong Oranje ga ik ontzettend missen.’
